COVID-19 Salgını ve İtalya
Coronavirüs kaynaklı enfeksiyonlar, yani yeni ismi ile COVID-19 maalesef hızla yayılmaya
devam ediyor. Mart ayının başı itibari ile toplam hasta sayısı 100.000 geçti ve toplam ölüm
sayısı ise 4.000’in üzerindedir. Hastaların 62.834’ü iyileşti ancak tekrarlayan enfeksiyonlarla
ilgili spekülatif haberler bizi oldukça tedirgin ediyor. Şu an itibari ile aktif 50.000 yakın vaka
var ve bu vakaların 6.000 kadarı şiddetli vakalardır. 112 ülkeye yayılan COVID-19 öncelikli
olarak Çin, İtalya, Güney Kore ve İran’da hayatı ciddi anlamda olumsuz etkiler düzeye ulaştı.
Bu ay İtalya’da COVID-19 salgınının nelere yol açtığı hakkında Uzman Doktor Francesco
Saverio Moschella ile yaptığım röpartajı sizlerle paylaşmak istedim.
Francesco Saverio Moschella, 2005 yılında Napoli Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu.
Öncelikle psikiyatri alanında uzmanlık eğitimine başladı ancak iç hastalıklarına olan tutkusu
nedeni ile uzmanlık eğitimini bırakıp, iç hastalıkları uzmanlık eğitimine devam etti. 2011
yılında uzmanlık eğitimini tamamlayarak Vercelli S. Andrea Hastanesi Acil bölümünde Uzman
Doktor olarak göreve başladı. Hekimlik görevinin yanı sıra Acilde İleri Seviye Kardiyolojik
Yaşam Desteği gibi konularda diğer hekimlere eğitimler vermektedir.
İtalya’daki genel durum için bize neler söyleyebilirsiniz?
COVID-19 maalesef uluslararası bir acil durum. Tüm dünyada olduğu gibi İtalya’da da hızla
ilerliyor. Bugünlerde İtalya’nın durumu giderek dramatik bir hal alıyor. İki hafta önce Kuzey
İtalya’da bütün okullar eğitime ara verdi, Şu an bütün İtalya’da okullar, üniversiteler kapalı ve
ne zaman açılacağını bilmiyoruz. Birçok insan evden çalışıyor. Sinema, tiyatro ya da karnaval
gibi bütün sosyal aktiviteler ve dini törenler iptal edildi. Hükümetin verdiği kararlara göre
bazı bölgeleri kırmızı bölge olarak belirledi, Benimde yaşadığım Piemonte bölgesi ilk kırmızı
bölge ilan edilen bölgelerden birisi. Bu bölgede yaşayanların diğer bölgelere gitmesi kesinlik
yasaklandı. Maalesef şu an itibari ile tüm İtalya kırmızı bölge olarak belirlendi ve İtalya içinde
seyahate kısıtlama getirildi.
İtalya’da COVID-19 Mortalite oranı hakkında bilgi verebilir misiniz?
Şu an için İtalya’da 6387 enfekte hasta var. Çin’den sonra en yüksek hasta sayısı maalesef
İtalya’da. Mortalite oranı yaklaşık olarak %3.4 civarında olduğu düşünülüyor.
Sizce İtalya’da COVID-19 neden çok hızlı yayıldı, Neden İtalya hasta sayısında ikinci sıraya
bu kadar hızla yükseldi?
İlk andan bu yana sosyal koruyucu önlemlere saygı göstermedik (örneğin temaslar için
karantinalar, daha az sosyal yaşam gibi) ve bugünlerde birçok İtalyan bu kurallara uymuyor.
Örneğin okullar kapatıldığında birçok İtalyan tatile çıktı ve belki de yaygın enfeksiyona
katkıda bulundular.
İtalya’nın COVID-19 konusunda belirlediği stratejik planı nedir?
Bugünlerde hükümetimiz insanları evde kalmaya zorlamak için daha ağır kurallar uyguluyor.
Salgın için maalesef tek doğru strateji budur. Salgın eğrisi, özellikle yoğun bakım için
kaynaklarımıza kıyaslandığında çok hızlı bir şekilde yükseliyor. Bu hızlı yükselişi
yavaşlatamadığımız takdirde kapasitemizin çok üstünde hasta sayısına sahip olacağımız için
yeterli hizmet sağlamak sorun olacaktır. Bu yüzden ana stratejimiz, yukarıda bahsedilen
uyumsuzluğu önlemek için bu eğrinin eğimini yavaşlatmaktır.
COVID-19 semptomları nelerdir, hangi hastalar hastaneye başvurmalıdır?
Ne yazık ki semptomlar çok spesifik değildir: ateş, kuru öksürük, boğaz ağrısı vb. gibi. Bu
nedenle, enfeksiyonun ilk gününde, örneğin grip gibi diğer enfeksiyonlardan ayırt etmek
kolay değildir. Aynı zamanda artık epidemiyolojik risk faktörünü olan Çin’e ya da yurtdışına
seyahati tanı için kullanamayız, çünkü enfeksiyon artık tüm dünyaya yayıldı. Bu nedenle artık
acil servise başvurular çok arttı. RT-PCR ile moleküler tanı COVID-19 teşhisi koymanın tek
yoludur. Bu enfeksiyonun ana komplikasyonu interstisyel pnömoni ve bu aynı zamanda çoğu
hastada ölüm nedenidir. Bu nedenle pnömoni benzeri bulgularda bizim için oldukça
önemlidir.
COVID-19 korunmak için hastalara neler öneriyorsunuz?
Bu enfeksiyonun yayılmasını önlemek için tüm önlemleri kullanmalıyız. İnsanlar arası
bulaşma esas olarak büyük damlacıklar yolu ile oluyor, bu yüzden sosyal mesafeyi en az bir
metreye çıkartmamız lazım. Yüz maskesini giymeliyiz (FFP3 en iyisidir, ancak son zamanlarda
DSÖ, cerrahi maskenin bulaşmayı önlemek için de güvenli olduğunu yazdı). Sık sık ellerimizi
yıkamak, unutmamamız gereken bir diğer önemli kuraldır.
İtalya’da sağlık çalışanlarının yaşadıkları hakkında bize bilgi verebilir misiniz?
Çok yoğun bir şekilde çalışıyoruz, bütün izinler salgın nedeni ile iptal edildi. Artan hasta
sayısına yetişebilmek için ekstra nöbetler tutuyoruz. Yoğun, yorucu ve stresli bir süreç.
Enfeksiyonları önlemek, iyileştirmek için çok yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Hastanemizde
sağlık çalışanları için riski azaltmak için özel kurallar uyguladık: bulaşıcı hastalıklar için
belirtilen tüm bireysel koruyucu cihazlarla çalıştığımız COVID-19 hastaları için özel bir alan
oluşturduk.
COVID-19 için yüksek riskli hasta grupları nelerdir?
En büyük risk grubu geriatrik hastalar, şu anki verilerimize göre 80-89 yaş arasındaki
hastalarda %42.2 civarında mortalite oranının olması COVID-19’nun geriatrik hastalarda ciddi
bir risk oluşturduğunu gösteriyor.
COVID-19 mortalite verilerine baktığımızda İtalya’da mortalite oranının diğer ülkelerden
daha yüksek olduğunu görüyoruz. Sizce bunun nedeni ne olabilir?
Sanırım başlangıçta COVID-19'un tehlikesini hafife aldık ve enfeksiyon yayılmasını kontrol
altına almak için tüm önlemleri uygulamadık. Üstelik İtalyanlar son günlerine kadar sosyal
davranışları konusunda büyük sorumluluk göstermediler. Neyse ki, şimdi genel farkındalık
değişiyor.
Eczacılara önerileriniz nelerdir?
Eczacıların salgınlarda korucuyu eczacılık yönünde çok önemli rolleri var. Bu salgını
önlemenin tek yolu korunma; maskeler, elleri sık sık yıkama ve hasta eğitimi. Eczacıların
toplumu COVID-19’dan korunma konusunda eğitmesi enfeksiyonun önlenmesinde çok
önemli bir rol oynamaktadır.
Uzman Doktor Francesco Saverio Moschella verdiği bilgiler bizim için çok önemlidir. Özellikle
Umre ibadetinden dönen hastaların gerekli karantina kurallarını uyması, enfeksiyonun
ülkemize gelmesini ve yayılmasını önlemek adına çok önemlidir. İtalya’da yaşanan üzücü
durumdan dersler çıkarmak ve aynı hataları yapmamak çok önemlidir. İtalya’da ilk ölümün
yaşandığı Padova’da görülen ilk vakalardan bir tanesinde hastaya evde kalması, enfeksiyon
geçene kadar kimse ile görüşmemesi söylendi. Ancak hasta kendisine verilen bu istirahat
sürecinde kayak yapmaya gitti ve ayağını kırıp hastaneye başvurmak zorunda kaldı. Hasta
hastaneye başvurduğunda karantina hastası olduğu ama hastanın bu süreçte tatil
bölgelerinde gezdiği tespit edildi. Maalesef Padova’nın içinde bulunduğu bölge enfeksiyonun
en hızlı yayıldığı bölge oldu. Bu nedenle Umre ibaretinden dönen hastaların, Suudi
Arabistan’da Coronavirüs kaynaklı ölümleri gerçekleştiğini, enfeksiyonun görüldüğünü göz
önünde bulundurarak 14 gün boyunca misafir kabul etmemeleri ve evlerinde kalmaları
gereklidir. Dünya çapında bir salgınla baş başa olduğumuz bu dönemde yurtdışı seyahatlerini
iptal etmek, alışveriş merkezleri, havalimanları gibi enfeksiyonun hızla yayılabileceği
mekanlarda mümkün olduğunca az bulunmak enfeksiyondan korunmak için önemlidir.
Havaların ısınması ile enfeksiyon sayısında azalma umut ediliyor. Ancak tahimini 200 milyon
kişinin öldüğü İspanyol gribinin 2 yıl sürdüğünü de unutmamak lazım. Bana bir şey olmaz
demek, bu tarz salgınların hızla yayılmasına neden olmaktadır. Slovenya’da görülen ilk
ölümde hasta hiç yurtdışına çıkmamıştı, ancak oğlu İtalya’da bulunmuştu ve hiçbir hastalık
belirtisi göstermeden hastalığı babasına bulaştırdı. Şu an için ülkemizde bildirilmiş bir vaka
olmaması, Coronavirüs’ün ülkemizde olmadığı anlamına gelmiyor. Enfekte olduğunu
bilmeyen birçok hasta şu an enfeksiyonu ülkemizde bulaştırıyor. Tüm dünyada hızla ilerleyen
bu salgından korunmanın tek yolu koruyucu önemlere sıkı bir şekilde uymak. Salgının bir an
önce sonlanması dileği ile, sağlıklı günler.
