Cilt bakımında asitlerin yeri oldukça geniştir. Kullanılan asitlerin başında salisilik asit gibi beta hidroksi asitler(BHA) ve glikolik asit, laktik asit, sitrik asit gibi alfa hidroksiasitler(AHA) yer almaktadır. Bu asit türler her cilt tipi için uygun olmayıp hassasiyet ve kızarıklığa neden olabilirler.
Polihidroksi asitler(PHA) ise son zamanlarda popülerliği daha da artan ikinci jenerasyon
meyve asitleridir. Bazı kaynaklarda yeni nesil alfa hidroksi asitler olarak da adlandırılabilirler. AHA’lara benzer çalışsalar da daha büyük moleküllü olup derine nüfuz etmedikleri, yüzey seviyesinde çalıştıkları için AHA’lar gibi ciltte hassasiyet yaratma potansiyelleri yüksek değildir. Bu özellikleri sayesinde hassas ciltlerde asit kullanımında tercih edilebilecek bir grup olmuşlardır.
Temel olarak AHA’lar ve BHA’lar gibi, PHA’lar da kimyasal eksfolyantlardır. Ölü cilt hücreleri
arasındaki bağı çözerek çalışırlar. Bunu yaparken, cilt döngüsünü hızlandırır ve cilt dokusunu ve tonunu iyileştirirler. Leke açılmasına yardımcı olup cildi pürüzsüzleştirirler. Bunun yanında nemlendirici etkileri mevcuttur. PHA’lar nazik bir eksfoliasyon yapmanın
dışında cildi nemlendirme ve dolgunlaştırma yetenekleriyle bilinir. Bu özelliklerini ciltte su
tutan bir hümektan gibi davranarak yaparlar. Cilt bariyer işlevini iyileştirip ince çizgilerin
görünürlüğünü azaltır, cildi dolgunlaştırır ve cilt tonunu eşitlerler. Poli hidroksi asitlerin diğer asitlerle (AHA,BHA) kombine kullanımının akne ve akne izleri üzerinde de etkili bulunmuştur.3 Ayrıca antioksidan işlevi görerek cilt yüzeyinin iyileşmesine de yardımcı olurlar. Tıpkı diğer antioksidanlar gibi UV kaynaklı serbest radikal hasarına karşı cildi koruyup ciltten kolajen kaybının gerçekleşmesini önlerler. Foto-duyarlılığa neden olmadıkları için gündüz ve yaz aylarında da kullanımları daha güvenlidir.
PHA ailesine ait olan iki ana asit, laktobiyonik asit ve glukonolaktondur. Son zamanlarda,
maltobionik asit de PHA ailesinin en yeni üyesi olarak görülmeye başlanmışır . Laktobiyonik
asit ve glukonolakton arasındaki temel fark, laktobiyonik asidin sütten glukonolaktonun ise mısırdan elde edilmesidir.
Laktobiyonik asit ciltteki sebum salgısını azaltır ve cilt matrisinde bulunan bazı metalloproteinazları inhibe ederek kırışıklık oluşumunu yavaşlatır. Ayrıca molekül
boyutları yaygın olarak kullanılan AHAlardan daha büyük olduğu için deriden penetrasyonu yavaştır. Böylece laktobiyonik asit molekülleri cilt katmanları boyunca yavaşça hareket eder, bu nedenle diğer peeling ajanlarına kıyasla cilt tahrişi önemli ölçüde azalır.
Glukonolakton ise en nazik eksfoliyanlardan biridir. Tüm cilt tipleri için tecih edilebilir.
Hassas ciltlerde, rosacea ve atopik dermatiti olan kişilerde bile kullanıma uygundur.6 Diğer
PHA’lar gibi daha büyük bir moleküler boyuta sahiptir.
Sonuç olarak polihidroksi asitler; akne, akne izleri, cilt yüzeyini pürüzsüzleştirme, kırışıklık önleyici, antioksidan özellikleri sayesinde hassas ciltlere de hitap ettiği için cilt bakımında vazgeçilmez bir içerik olarak her zaman yerini alacaktır.
Kaynaklar
1. Grimes, PE, Green, BA, Wildnauer, RH ve Edison, BL (2004). Fotoyaşlanmış ciltte
polihidroksi asitlerin (PHA’lar) kullanımı . Cutis , 73 (2 Ek), 3-13.
2. Algiert-Zielińska, B., Mucha, P. ve Rotsztejn, H. (2019). Tipik olarak nemlendirici bileşikler olarak laktik ve laktobiyonik asitler . Uluslararası dermatoloji dergisi , 58 (3),
374–379. https://doi.org/10.1111/ijd.14202
3. Journals.resaim.com/ijresm | ISSN (Online): 2581-5792| RESAIM Publishing
4. Kornhauser, A., Coelho, SG ve İşitme, VJ (2010). Hidroksi asitlerin uygulamaları:
sınıflandırma, mekanizmalar ve fotoaktivite . Klinik, kozmetik ve araştırma amaçlı
dermatoloji , 3 , 135–142. https://doi. org/10.2147/CCID.S9042
5. Bernstein EF, Green BA, Edison B et al. Polyhydroxy acids (PHAs). Clinical uses for
the next generation of hydroxy acids. Skin & Ageing Suppl 2001; 9: 4–11.
6. Grimes, PE, Green, BA, Wildnauer, RH ve Edison, BL (2004). Fotoyaşlanmış ciltte
polihidroksi asitlerin (PHA’lar) kullanımı . Cutis , 73 (2 Ek), 3-13.
7. Draelos, ZD (2010). Bölüm 40: Hidroksiasitlerin klinik kullanımları: Polihidroksi asitler [E-kitap]. Gelen Kozmetik Dermatoloji: Ürünler ve Yöntemler (1st ed, s 328-334.).. Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781444317657
