Kastamonu Eczacı Odası Başkanı Ecz. İhsan Orkun Yılmaz, aşı karşıtları ile ilgili sorumuza “Aşı karşıtlığının bilimsel hiçbir açıklamasına rastlamadım yani bilimsel yanı yok bence. Bilim ve akıl bizim yol göstericimiz olmalı, vatandaşlarımızda bu doğrultuda hareket etmeli.” diyerek cevap verdi. Başkan Yılmaz ropörtajda eczacıların sıkıntılarına çözüm önerileri getirirken, yaşadıkları afette destek olanlara şükranlarını iletti.
*Sayın Yılmaz, bize kendinizden bahsedebilir misiniz? Mesleki geçmişiniz ve sosyal faaliyetleriniz nelerdir?
1972 Kastamonu doğumluyum. İlk ve Orta öğrenimimi Kastamonu’da, lise öğrenimimi Eskişehir’de yaptım. 1989 yılında, çocukluğumdan beri hayalim olan eczacılık mesleği için Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni kazandım. 4 yıllık başarılı bir eğitim hayatımdan sonra 1993 yılında mezun oldum. Aynı yılın Ağustos ayında Kastamonu merkezde eczanemi açtım ve toplum eczacılığı yapmaya başladım. 1999 yılında, 26.Bölge Kastamonu Eczacı Odası yönetim kurulunda görev almaya başladım. Düz üyelik, genel sekreterlik yaptıkdan sonra 2015 yılından bu tarafa başkanlık görevini yürütmekteyim. Evliyim, bir oğlum bir kızım var. Kızım Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 3.sınıf öğrencisi. Kızım da Eskişehir Eczacı Odası Gençlik Komisyonu’nda görev yapmaktadır. Mesleğimin ve Oda çalışmalarının dışında en huzur bulduğum yer köyümüz ve deniz kenarıdır. Eczacı odamızın bahçesinde Golden Retriever cinsi köpeğimiz var. Bakımını eczacı meslektaşlarımızla beraber yapıyoruz ve onu çok seviyoruz. İsmi Tarçın. Tarçın’da odamızın bir üyesi oldu…
*Meslektaşlarınızın yaşadığı sıkıntılar nelerdir? Oda olarak bu sorunların giderilmesi için ne gibi çalışmalarda bulundunuz?
Odamız üyesi meslektaşlarımızın sıkıntıları, ülkemizdeki 27000’i aşkın toplum eczacısının yaşadığı sıkıntılarla aynı. Kronikleşen sorunlarımız var. • İlaç fiyat kararnamesinde yapılmayan revizyon,
• KKİ uygulamayan firma ilaçları,
• sağlığa ilişkin ürünlerin gıda takviyesi,
• ilaç dışı ürün vs vs gibi adlar altında ruhsatlarını Tarım Bakanlığı’ndan çıkartarak eczane dışında satılması,
• birçok ilacın alternatif geri ödeme kapsamına alınarak satışının eczaneden çıkarılması,
• her yıl belli tarihte ilaca gelen zam öncesi ilaç yokluğu yaşanması,
• sık sık değişen sağlık uygulama tebliği,
• son yıllarda grip aşısının arzında yaşanan sorunlar.
Bu sorunlar TEB merkez heyeti ve TEB’de oluşturulan komisyonların çalışmaları ile çözüme kavuşturulmaya çalışılmaktadır. Son iki yılda dünyada ve ülkemizde yaşanan Corona virüs salgını hayatımızın tüm dinamiklerini değiştirdiği gibi mesleğimizin işleyişinde de farklılıklara sebep olmuştur. Pandeminin ilk başlarında yaşanılan maske, dezenfektan, alkol tedariğindeki sıkıntılar hepimizi çileden çıkardı. Üstüne halka bedava maske dağıtımının eczanelerden yapılmasının eczanelerde oluşturduğu yoğunluk zor anlar yaşamamıza sebep oldu. Hastane poliklinikleri, ASM’ler hasta kabul etmezken bizler kesintisiz ilaç, eczacılık hizmeti vermeye devam ettik. Kronik hastalığı bulunan vatandaşlarımızın raporlu ilaçlarını, 418 kodlu devam reçetesi şeklinde kesintisiz karşıladık.Bunları yaparken eczacıyı, eczane teknisyenlerini virüsün bulaş riskinden korumak için gerekli kuralları içeren broşürler, afişler hazırlayıp, koruyucu gözlüklerle beraber eczanelerimize dağıttık. Covid 19’a yakalanan eczacı ve eczane teknisyenlerimiz oldu. Çok şükür bölgemizde hayatını kaybeden eczacı ve teknisyenimiz olmadı. Bu vesileyle Covid 19 yüzünden hayatını kaybeden başta eczacı, eczane teknisyeni ve tüm sağlık çalışanları ile vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına baş sağlığı diliyorum. Sosyal Güvenlik Kurumu veya Sağlık müdürlüğü ile bölgesel sorunlarımız olursa anında çözüme kavuşturabiliyoruz…
*Serbest Eczacı’nın mesleki geleceği açısından, eczanelerin klinik eczane olma konusundaki görüşlerinizi ve bu konuda ki TEB’in Rehber Eczanem pilot çalışmaları hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde hasta odaklı eczacılık önem kazanmaya başladı. Eczacılık hem ilaç hem de hasta odaklı olmak zorunda. Klinik eczacılık hasta odaklı eczacılık demektir. Hasta odaklı eczacılık hastanın ilaca uyuncu, uyunçsuzluğu, ilacın dozu, tedavi süresi, hastanın varsa diğer kullandığı ilaçlarla olan etkileşimi, ilacın hastada oluşturduğu yan etkileri gibi birçok özelliği takip eder. Dolayısıyla TEB’in Rehber Eczanem projesini destekliyor, meslektaşlarımın da bu projeye tam destek vermelerini rica ediyorum.
* Kastamonu Bölgesine özel sorunlarınız nelerdir? TEB’den gereken desteği görüyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir?
Bölgemize ait özel sorunumuz bulunmamaktadır. Türk Eczacıları Birliği bizim üst çatımızdır. Birliğimiz ve beraberliğimizin güvencesidir. TEB’den gereken tüm desteği görmüşümdür. Aksini düşünmem bile söz konusu değildir. Beklentim ülkeyi yönetenlerin Türk Eczacıları Birliği’ni dinlemeleri ona göre mesleğimizi yücelten karar ve yönetmeliklere imza atmaları.
*Nüfusa göre yeterli sayıda bulunan eczanelerin yanı sıra, 50’nin üzerindeki eczacılık fakültesi mezun olan eczacılar hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yardımcı Eczacılık bir çıkış yolu mudur? Ülkemizde yeterince eczacı var ve hizmet etmekte. Hatta fazlalık oluşmaya başladı ve sonuç istihdam sorunu. Fiziksel alt yapısı uygun olmayan, akademisyeni bulunmaya eczacılık fakülteleri açılmaya başlandı. Hemde hiç gerek olmadığı halde. Eczane açılış kriterlerinin nüfusa dayalı olan ülkemizde neden sürekli fakülte açılır anlamış değilim. Ayrıca niteliksiz eczacı yetiştirmek ilaç, eczacılık ve sağlık hizmetine yarar değil zarar getirecektir. Yardımcı eczacılık, mesleğin icrası açısından önemlidir ve destekliyorum. Lakin istihdam sorununu çözecek çıkış yolu değildir. Bundan sonra yeni eczacılık fakülteleri açılmamalı, fiziksel alt yapısı yetersiz, eczacı akademisyeni olmayan fakülteler kapatılmalı, kaliteli eğitim veren fakültelerin kontenjanları da düşürülmelidir. Ayrıca hastanelerde eczacı kadroları artırılmalı, özlük hakları iyileştirilmeli, ilacın olduğu heryerde eczacı istihdam edilmelidir.
*Sizce mesleğin en önemli sorunu nedir?
En önemli sorunu anlamsızca açılan eczacılık fakülteleri ve fazlaca eczacı mezuniyeti sonucunda istihdam sorunu. Buna bir de ekonomik sorunu ekleyebiliriz. Her geçen gün azalan eczacı kârlılığı ve artan masraflar. Kamu ve hastanelerde çalışan eczacılarımızın iyileştirilmeyen özlük hakları.
*Aşı gereken korumayı sağlayabilecek mi?
Aşı karşıtlığı ile ilgili, bilimsel bir yanı var mıdır? Aşı karşıtlarına yönelik ne gibi ikna yöntemleri uygulanmalı? Toplumsal bağışıklığın kazanılmasının bilimsel şekli diğer tüm salgınlarda olduğu gibi Covid 19’ da da aşılanma. Bilim insanlarının hergün yaptıkları açıklamalarda, Coronavirüs’e yakalanan kişilerde virüsün yaptığı tahribatın, aşının yan etkilerinden yüzlerce kat fazla olduğu şeklinde. Dolayısıyla aklın ve bilimin dediği yapılmalıdır. Aşı olmayanların, virüsü mutasyona uğratıkları da bilim insanları tarafından açıklanmakta. Ne zaman toplumumuzun %80 ‘i aşılanır işte o zaman biz bu virüsten en az etkileniriz. Aşı karşıtlığının bilimsel hiçbir açıklamasına rastlamadım yani bilimsel yanı yok bence. Bilim ve akıl bizim yol göstericimiz olmalı, vatandaşlarımızda bu doğrultuda hareket etmeli.
*Kastamonu Eczacı Odası olarak sel felaketinden etkilenen bölgelere yardımlarda bulunduğunuzu sosyal medyadan takip ettik. Biraz daha detaylı bilgi alabilir miyiz?
Ne tür destek ve yardımlarda bulundunuz? Son iki yılda başımıza gelmedik felaket kalmadı. 2019 yılının son çeyreğinde Çin’de başlayıp tüm dünya ve ülkemizi esir alan, hayatımızı tümden etkileyen coronavirus salgını, hepimizi derinden etkileyen depremler, nefesimizi kesen, soluk alıp vermemizi etkileyen orman yangınları ve sel felaketleri. Kastamonu ili Bozkurt ilçemizde, 11 Ağustos 2021 tarihinde, kayıtlara Cumhuriyet tarihinin en büyük sel felaketi olarak geçen bir sel felaketi yaşandı. Metre kareye 400 kg yağış düştü. 75 derenin suyu Ezine çayında birleşti ve sel suları resmen Bozkurt ilçemizi yuttu. 1500 ‘e yakın evin birinci katını su bastı. 550 dükkan yok oldu. 1600 civarında araç zayi oldu. Bunun 450’ye yakını denize gitti. 4-5 metre, kimi yerlerde 7-8 metreye yükselen sel suları 3 eczanemizide yuttu. Şehir merkezinde 952 konut, köylerinde de toplam 170 konut yapılması çalışmalarına başlandı. Selden etkilenen 7600 kişiye devletimiz tarafından 135 milyon TL nakti, 45 milyon TL eşya yardımı yapıldı. Ayrıca 435 milyon TL acil hizmetler içinde Bozkurt’a ödenek ayrıldı.
Olayın vehametinin anlaşılması için sondan anlatmaya başladım. Böylesi bir sel felaketinde aslında ben buna resmen tusunami diyorum, çok şükür eczacılarımız ve eczane teknisyenlerimizin burnu bile kanamadı, canları sağ. En son öğrendiğim bilgiye göre, 71 vatandaşımız hayatını kaybetti. 8 vatandaşımız hala kayıp. Ölenlere Allah’tan rahmet, ailelerine ve yakınlarına baş sağlığı ve sabırlar diliyorum. Afetin yaşandığı ilk gün İl Sağlık müdürlüğü ile koordine olarak Bozkurt Devlet hastanesi ile Bozkurt’a 2 km mesafedeki Abana ilçemizin devlet hastanesinin acil ilaç ihtiyaçlarını hazırladık ve karayolu açılınca hemen bölgeye giderek ilaçları teslim ettik. Bozkurt’ta selden evsiz kalan vatandaşlarımız KYK yurtlarına yerleştirilince ki sayı 2000’leri bulmuştu. Yine hızlıca bu vatandaşlarımızın da ilaç, medical malzeme, anne ve bebek ürünlerini ilk gün temin ederek gereken ihtiyacı karşıladık. KYK yurtlarında kalan vatandaşlarımıza hizmetimiz yaklaşık 20 gün sürdü. Bozkurt’a 2 km mesafedeki Abana ilçemizde 2 eczanemiz bulunmakta. Bu eczanelerimizin iş gücüne ihtiyacı doğdu. Gönüllü eczacı ve eczane teknisyenlerimiz hergün bu eczanelerimize destek verdiler. Sel felaketinin yaşandığı ilk günün ardından Abana ilçemize sahra eczanesi açtık. Felaketzede vatandaşlarımıza ilaç, medical malzeme anne ve bebek ürünlerini ÜCRETSİZ olarak 15 gün boyunca karşıladık. Bozkurt ilçemizin devlet hastanesinin tüm ilaç ihtiyaçlarını ilk iki gün, yardımını esirgemeyen bölgemizdeki ve Türkiye’deki meslektaşlarım sayesinde karşıladık. Yol şartları düzelince TEB’den gezici eczanemizi (Tır Eczane) ve Bozkurt Devlet Hastane’mizin yeni ilaç ihtiyacını talepte bulunduk. Birliğimiz hızlı bir şekilde hem Tır Eczane’yi hemde ilaçları bölgeye gönderdi. Tır Eczane’den halkımızın ilaç ihtiyacını ÜCRETSİZ karşılamak için ilaç dağıtım kanallarından (İstanbul Ecza Koop, Selçuk Ecza, Alliance Healthcare) tam destek aldık. Daha sonra İl Sağlık Müdürlüğü hastane bahçesine de sahra eczanesi açtı ve oranın da tüm ilaç hizmetlerini karşılamaya başladık. Gezici Tır Eczane’mizde ve Abana sahra eczanemizde gönüllü eczacılarımız, eczane teknisyenlerimiz, ilaç mümessili arkadaşlarımız, ilaç deposu çalışanları, oda personelimiz cansiperane çalışarak gece gündüz hizmet verdiler. Hiç bir vatandaşı mız ilaç ve sağlığa ilişkin tüm ürünler açısından mağdur edilmedi. Her şeyi ÜCRETSİZ halkımıza ulaştırdık.Sadece Bozkurt halkı değil, tüm Türkiye’den bölgeye gelen Afad, UMKE, STK, kurum ve kuruluşlarda çalışanların da ilaç ,medical malzeme ihtiyaçlarını karşıladık. Bu hizmetimiz yaklaşık 44 gün sürdü. İlçemizdeki 3 eczanemizin açılışını 23 Eylül 2021 tarihinde gerçekleştirdik ve ilçemiz halkına ilaç hizmeti sunumunu eczaneler üzerinden başlattık. İlaç hizmetinin verilmesinin dışında ilk 15 gün boyunca hem selzede hem de bölgeye çalışmaya gelen vatandaşlarımızın kişisel ihtiyaçlarını (çamaşır, tişört, çorap, ayakkabı, terlik, havlu, anne eteği, yemeni, şampuan, tırnak makası..v.s.) karşıladık. Tüm bu çalışmaları maddi ve manevi olarak öncelikle Türk Eczacıları Birliği, tüm Türkiye’deki eczacı meslektaşlarım, ilaç dağıtım kanalları, yardımsever halkımız, eczane çalışanlarımız, ilaç mümessili arkadaşlarımız, depo çalışanlarımızla beraber gerçekleştirdik. Hepsinden Allah razı olsun. Çok ama çok teşekkür ediyorum. İklim kirizini yaşamaya başlayan ülkemizde her türlü felaketlere devlet, akademik meslek odaları, sivil toplum kuruluşları olarak her zaman hazır olmalıyız .Şahsımın en büyük tecrübesi böyle felaketlerde koordinasyon. İyi bir koordinasyonla etkili ve hızlı hizmet edilebiliyor. Çok şükür bunu biz eczacılar sağladık. İçişleri Bakanımız Sayın Süleyman Soylu ve Kastamonu valimiz her defasında “tek şikayet konusu olmayan ilaç-eczacılık ve sağlık konusu” diyerek teşekkürlerini sundular…
Birlikte iyileşiyoruz kampanyası ile ilgili bizi bilgilendirebilir misiniz?
Bu kampanyaya tüm meslektaşlarımın destek vermesini istiyor ve çok doğru buluyorum. Bu kampanya sayesinde sel felaketi ve yangın yaşayan bölgelere birliğimiz adına kalıcı hizmet verileceğini biliyorum. Umarım okulları yok olan Bozkurt ilçemize TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ ORTA OKULU hem birliğimizin desteği hem de bu kampanya sayesinde yapılır. Tek isteğim bu kaldı.
